27 września 2022 Monika Krzyszkowska-Dabrowska Employment and Incentives

Praktyka Prawa Pracy: Alert

Wciąż trwają prace legislacyjne nad implementacją do Kodeksu pracy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

W ramach kolejnego alertu z serii dotyczącej projektowanej nowelizacji chcemy przygotować Państwa na zmiany omawiając tym razem w szczególności tematykę planowanych zwolnień od pracy z powodu siły wyższej, dodatkowy urlop opiekuńczy, zmiany w urlopie rodzicielskim, ojcowskim oraz wychowawczym oraz te dotyczące elastycznej organizacji pracy zgodnie z obecną wersją projektowanych przepisów. Zostaną one przyjęte najprawdopodobniej dopiero w ciągu najbliższych miesięcy mimo upublicznienia już projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy i innych ustaw i tego, że formalny termin na wdrożenie przez Polskę minął z początkiem sierpnia 2022 r. 

Co ważne:

  • Nowy rodzaj zwolnienia: zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej w wymiarze dwóch dni albo szesnastu godzin. Pracownik ma mieć możliwość uzyskania na swój wniosek dodatkowego zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w danym roku kalendarzowym (z połową wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie urlopowe) - z powodu działania siły wyższej 
    w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika.
  • Dodatkowe pięć dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego na członków rodziny. Pracownicy mają zyskać również prawo do wnioskowania (w postaci papierowej lub elektronicznej, jednorazowo albo w częściach) o nowy bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która będzie wymagała opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
  • Wydłużenie wymiaru urlopu rodzicielskiego i przyznanie nieprzenoszalnej jego części dla każdego z rodziców. Dyrektywa przewiduje indywidualne prawa odpowiednio dla mężczyzn i kobiet związane w szczególności z urlopem rodzicielskim. Aby z założenia zachęcić ojców do skorzystania z urlopu rodzicielskiego, a jednocześnie utrzymać prawo każdego z rodziców do co najmniej czterech miesięcy urlopu rodzicielskiego, przedłuża ona z jednego do dwóch miesięcy minimalny okres urlopu rodzicielskiego, który nie podlega przeniesieniu na drugiego rodzica oraz wydłuża okres, w którym rodzice mogą dzielić się urlopem rodzicielskim.
  • Zmiana zasad przyznawania zasiłku macierzyńskiego. W rezultacie, projektowane przepisy zakładają zmiany w wysokości zasiłku macierzyńskiego, który za cały okres urlopu rodzicielskiego miałby wynosić 70% podstawy wynagrodzenia. Jednak gdy pracownik złoży wniosek o dzielenie urlopu rodzicielskiego w terminie nie później niż 21 dni po porodzie, miesięczny zasiłek macierzyński (łącznie za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego) ma wynieść 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.
  • Skrócenie okresu wykorzystania urlopu ojcowskiego. Skrócony ma zostać okres, w ciągu którego ojciec może skorzystać z urlopu ojcowskiego. Ma to być 12 miesięcy (zamiast obecnych 24 miesięcy) od dnia urodzenia dziecka.
  • Modyfikacje dotyczące urlopu wychowawczego. Dotyczą w szczególności formy wniosku o urlop wychowawczy oraz zasad dotyczących korzystania z obniżonego wymiaru etatu w okresie uprawnienia do urlopu wychowawczego.
  • Wydłużenie dotychczasowych uprawnień rodziców dzieci do lat 4. Zgodnie z nowo projektowanymi zasadami, pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia będzie musiał wyrazić zgodę na zatrudnienie go w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, systemie przerywanego czasu pracy oraz przy delegowaniu go poza stałe miejsce pracy.
  • Elastyczna organizacja pracy. Elastyczna organizacja pracy będzie przysługiwać pracownikowi, który wychowuje dziecko, do ukończenia przez nie 8. roku życia (co do zasady) i może obejmować: telepracę (a wkrótce pracę zdalną), przerywany czas pracy, system skróconego tygodnia pracy, system pracy weekendowej, ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy.
  • Rozszerzone zasady ochrony: zakaz nawet przygotowania do rozwiązania umowy o pracę 
    w okresie ochrony.
  • Ochrona przed niekorzystnym traktowaniem z powodu skorzystania z uprawnień pracowniczych.
  • Złożone zasady przejściowe. Zaprojektowane zostały dość skomplikowane reguły postępowania dotyczące uprawnień rodzicielskich w ramach przepisów przejściowych.

Zachęcamy do lektury!