Wchodzą w życie zmienione przepisy KSH dotyczące reorganizacji spółek (transgranicznych i krajowych)
Dnia 15 września 2023 roku, czyli blisko osiem miesięcy po terminie wyznaczonym na implementację Dyrektywy 2019/21211 (dalej: „Dyrektywa”), wchodzi w życie Ustawa z dnia 16 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (dalej „Nowelizacja”) 2 wprowadzająca nowe zasady reorganizacji spółek (transgranicznej i krajowej). Większość jurysdykcji już implementowała Dyrektywę. Polska będzie przed Portugalią i Luksemburgiem.
Zmiany w zakresie reorganizacji
Nowelizacja zawiera szereg zmian w zakresie reorganizacji (tj. połączeń, podziałów oraz przekształceń) spółek prawa handlowego. Najbardziej charakterystyczne zmiany przez nią wprowadzone dotyczą:
- nowego typu podziału spółek przez wyodrębnienie, polegającego na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę za udziały lub akcje spółek przejmujących, lub nowo zawiązanych, które obejmie spółka dzielona;
- uproszczonego łączenia się spółek, tzn. bez przyznania udziałów lub akcji spółki przejmującej, w przypadku, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje łączących się spółek albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach;
- wprowadzenia transgranicznego podziału, gdzie co najmniej dwie ze spółek uczestniczących w podziale podlegają prawu różnych państw członkowskich;
- wprowadzenia transgranicznego przekształcenia spółek, gdzie nowe przepisy zapewniają możliwość przeniesienia siedziby spółki z jednego państwa członkowskiego do drugiego bez konieczności przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.
Główne zmiany w stosunku do pierwotnego projektu Nowelizacji
Nowelizacja została przyjęta w brzmieniu zasadniczo nie odbiegającym od projektu, o którym pisaliśmy w styczniu tego roku. Wymagające odnotowania zmiany dotyczą:
- wprowadzenia regulacji doprecyzowującej, że zaświadczenie o zgodności z prawem polskim operacji transgranicznej jest wydawane wyłącznie w zakresie procedury podlegającej temu prawu. Nowelizacja nie precyzuje natomiast zakresu badania przez organ podatkowy. Przesłanki materialnoprawne oraz proceduralne wydania opinii przez organ podatkowy mają być określone w odrębnym projekcie ustawy zmieniającej Ordynację podatkową. Potencjalnie opinia podatkowa jest niebezpiecznym narzędziem, które może zablokować reorganizację. Na temat kontroli zgodności z prawem transgranicznych reorganizacji pisaliśmy w naszym styczniowym alercie.
- wprowadzenia przepisów ustanawiających, że powództwo o dopłatę wspólnika, który nie ma prawa odkupu jego udziałów lub akcji albo nie skorzystał z tego prawa i nie zgadza się na stosunek wymiany udziałów lub akcji określony w planie połączenia/podziału transgranicznego, składane powinno być do sądu właściwego według siedziby łączącej się / dzielonej spółki.
Dwutorowa regulacja
Warto wskazać, że ustawodawca wprowadzając do polskiego porządku prawnego nowe przepisy dotyczące transgranicznej reorganizacji spółek zdecydował się na dwutorową regulację. Z jednej strony dokonał tego poprzez uregulowanie nowych przepisów dotyczących strice reorganizacji spółek w Nowelizacji, z drugiej zaś poprzez przyjęcie Ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek 3 (dalej: Ustawa), która wejdzie w życie także 15 września 2023 r. Ustawa reguluje m.in.:
- zasady działania specjalnego zespołu negocjacyjnego, którego celem będzie zawieranie porozumień z pracownikami w przedmiocie ich uczestnictwa w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek (dalej „Spółka”);
- standardowe zasady uczestnictwa pracowników w Spółce;
- reprezentację pracowników w Spółce;
- ochronę przedstawicieli pracowników.
Nasza ocena
Podsumowując, wejście w życie przepisów Nowelizacji należy uznać za jedną z najważniejszych zmian w polskim prawie spółek w tym roku. Nowe regulacje stworzą szerszy wachlarz możliwości dla przedsiębiorców, zarówno w materii krajowych procesów reorganizacyjnych jak transgranicznych, na których to wprowadzenie rynek czekał od dłuższego czasu. Odpowiedzi na pytanie jak będą funkcjonować regulacje wprowadzone przez Nowelizacje i jakie ewentualne problemy z nimi związane mogą powstać udzieli praktyka obrotu gospodarczego, na którą przyjdzie nam poczekać.
________________
